อารัมภกถา
แสดงเหตุแห่งการปรากฎขึ้นของพระอภิธรรม
๑. ปาริจฺฉตฺตกมูลมฺหิ ปณฺฑุกมฺพล นามเก
สิลาสเน สนฺนิสินฺโน อาทิจฺโจว ยุคนฺธเร.
๒. จกฺกวาฬสหสฺเสหิ ทสหาคมฺม สพฺพโส
สนฺนิสินฺเนน เทวานํ คเณน ปริวาริโต.
๓. มาตรํ ปมุขํ กตฺวา ตสฺสา ปญฺญาย เตชสา
อภิธมฺมกถามคฺคํ เทวานํ สมฺปวตฺตยิ.
๑. พระพุทธเจ้าประทับนั่งบนศิลาอาสน์ ซึ่งสำเร็จ
ด้วยแก้วมณีชื่อ ปัณฑุกัมพล
ที่ประดิษฐานอยู่ใต้ร่มไม้ทองหลาง
ทรงพระศิริโสภาคย์ประดุจหนึ่งว่า
พระอาทิตย์บนยอดเขายุคันธร
๒. เทวดาทั้งหลายที่มาจากหมื่นจักรวาฬ
ได้พากันมาประชุมเฝ้าห้อมล้อม
พระพุทธองค์อยู่โดยรอบ
๓. พระพุทธองค์ทรงกระทำสันตุสิตเทวบุตร
ซึ่งเคยเป็นพุทธมารดาให้เป็นประมุข
ในบรรดาเทวดาและพรหมทั้งหลายเหล่านั้น
แล้วทรงแสดงพระอภิธรรม ๗ คัมภีร์
แก่เทพยดาและพรหมเหล่านั้น
ติดต่อกันตลอดพรรษากาล
ด้วยเดชะแห่งพระสัพพัญญุตญาณ
ที่มา : มาติกาโชติกะ ธัมมสังคณีสรูปัตถนิสสยะ
หลักสูตรชั้น จูฬอาภิธรรมิกเอก